पुनर्रचित सेतू अभ्यास पाचवी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास पाचवी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

जाणून घेऊ या

. भाषेच्या व्याकरणाचे विविध घटक ओळखतात व त्यांचा वापर करून लेखन करतात.

• शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना वरील चित्र दाखवून चित्राचे निरीक्षण करावयास सांगावे. चित्रात काय काय दिसते ते विचारावे.

• चित्रातील कोणत्या शब्दांना पर्यायी/समानार्थी शब्द वापरता येतील ते शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना विचारावे व त्याची यादी विद्याथ्र्यांकडून तयार करून घ्यावी.

• शिक्षकांनी चित्रातील शब्दांचे समानार्थी शब्द लिहावयास सांगावे किंवा तोंडी विचारावे. राहिलेल्या शब्दांचे अर्थ स्पष्ट करावेत.

+ सक्षम बनू या

शिक्षकांनी समानार्थी शब्द म्हणजे काय ते उदाहरणे देऊन स्पष्ट करावे. पुढील वाक्ये वाचा व अधोरेखित शब्दाचा समानार्थी शब्द लिहून वाक्य पुन्हा सांगा किंवा लिहा.

शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांकडून पुढील कविता म्हणून घ्यावी.

उदा. देवा तुझे किती सुंदर आकाश

सुंदर प्रकाश सूर्य देतो

• शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना कवितेतील शब्दांसाठी पर्यायी /समानार्थी शब्द शोधण्यास सांगावे.

कवितेतील शब्दांना शोधलेले पर्यायी शब्द कवितेत मूळ शब्दाच्या जागी पालायला सांगावे. परमेश्वरा तुझे किती छान गगन

छान उजेड रवी देतो

असे करताना मूळ कवितेचा अर्थ बदलतो का याविषयी विद्याथ्यांशी चर्चा करावी.

+ सराब करू या

१. शिक्षकांनी विद्यार्थाचे गट करून शब्दकार्डाच्याद्वारे समानार्थी शब्दांचा सराव घ्यावा. २. शिक्षकांनी पाठ्यपुस्तकातील पान क्रमांक ४७ व ५१ वरील समानार्थी शब्दांचा

स्वाध्याय सोडविण्यास सांगावा.

+ कल्पक होऊ या

• शिक्षकांनी पुढील कृती विद्यार्थ्याकडून करून घ्यावी.

१. तुमच्या आवडीचे गाणे किंवा कविता घेवून त्यातील कोणत्या शब्दांचे समानार्थी शब्द

सांगता येईल ते

शोधा व ते कवितेत घालून कविता वाचा. कवितेचा अर्थ बदलतो का ते पहा

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

कृतिपत्रिका: 24

समजून घेऊया लोकसंख्या वाढ, जमिनीतील पाण्याची पातळी

संदर्भ : इयत्ता-चौथी, प्रकरण 24, आपण परिसर धोक्यात आणत आहोत का ? अध्ययन निष्पत्ती : निरीक्षण / अनुभव / माहितीची विभिन्न प्रकारांनी नोंद ठेवतात आणि परिसरातील विविध घटनांच्या आकृतिबंधाचे अंदाज देण्यासाठी कारण व परिणाम यांच्यातील संबंध प्रस्थापित करतात. (लोकसंख्या वाढ व त्याची कारणे, परिणाम)

लक्षात घेऊया :

लोकसंख्या वाढ

खाली दिलेल्या दोन्ही चित्रावरून असे लक्षात येते की, पूर्वपेक्षा सध्याच्या काळात लोकसंख्या वाढ खूप

प्रमाणात झाली आहे.

1951 साली जवगणवा झाली. त्या वेळी आपल्या देशाची 36 कोटी होती. 2011 साली जनगणना झाली. त्या

वेळी आपल्या देशाची लोकसंख्या 125 कोटी होती.

गेल्या 60 वर्षात आपल्या देशाची लोकसंख्या तिपटीने वाढली. अजूनही ती वाढत आहे. आपण ज्या वस्तू

परिसरातून गरजेपोटी घेतो, त्यांची मागणी अतोनात वाढली. त्याचे नुकसान खालीलप्रमाणे झाले. 1) खेडेगावांमध्ये रोजगार मिळेनासा झाला. रोजगारासाठी खेडेगावातील लोक शहराकडे जाऊ लागले.

2) शहरांमध्ये दाटीवाटी होऊ लागली लोकांना रहायला जागा मिळेना. शहराभोवती शेती होती. मोकळ्या जागा

होत्या. तिथे बवीन वसाहती आणि रस्ते बांधण्यासाठी तिथली झाडे तोडावी लागली.

3) शहरांमध्ये कामावर जाण्यासाठी खूप मोठी अंतरे पार करावी लागतात. म्हणून शहरातले लोक वाहने खरेदी करू लागले. शहरांमध्ये ही वाहने धूर ओकत फिरू लागली. शहरातल्या हवेत हा धूर मिसळू लागला. त्याचा परिणाम म्हणून शहरांमधील लोकांना असवाचे विकार होऊ लागले.

4) लोकसंख्या वाढल्यामुळे कधीकधी शहरात सांडपाण्याची व्यवस्था कोलमडते. त्यामुळे भर वस्तीत पाणी साचते. त्यात डास वाढतात. डासांमुळे हिवताप, डेंगी, हत्तीरोग, चिकनगुनिया या रोगाचा प्रसार होतो. शहरातल्या वस्तीवर लोकसंख्यावाढीचा खूप वाईट परिणाम होतो.

जमिनीतील पाण्याची पातळी

पाणी ही सर्व सजीवांची एक महत्वाची गरज आहे. हळूहळू लोकसंख्या वाडू लागली. पाऊस मात्र तेवढाच पडतो. त्यामुळे पाणी अपुरे पडू लागले. पावसाचे बरेचसे पाणी वाहून जाते. ते उपयोगी पडावे म्हणून आपण धरणे बांधून पाणी अडवू लागलो. काहीजण विहीरी खणण्याऐवजी कूपनलिका खोदू लागले. पाणी उपसण्यासाठी हातपंप वापरू लागले. पंपांमध्ये सुधारणा झाली. डिझेल वापरून चालवता येईल अशा यांत्रिक पंपाचा शोध लागला. विजेवर चालणाऱ्या पंपाचाही शोध लागला. पूर्वी हे पाणी पारंपरिक पद्धतीने दिले जाई. पाणी उपसण्यासाठी रहाटगाडग्याचा आणि मोटेचा वापर केला जाई. आता शेतीला पाणी देण्यासाठी अनेक ठिकाणी डिझेल विजेचे पंप वापरतात. पूर्वी मोटा जितके पाणी उपसत होत्या, हे यांत्रिक पंप त्यापेक्षा कितीतरी पट जास्त पाणी उपसतात. याचा परिणाम म्हणून जमिनीत मुरलेल्या पाण्याचा साठा झपाट्याने संपत चालला आहे.

 विषय –  परिसर अभ्यास  

पहिले काही आठवूया: उत्तरे सांगा.

१) तुमच्या कुटुंबात एकूण किती सदस्य आहेत ?

२) तुमच्या कुटुंबातील सर्वात जास्त वय कुणाचे आहे ?

कुटुंब आणि शेजारात होत असलेले बद्दल :- हा पाठ परिसर अभ्यास भाग-१ पाठ्यपुस्तकाच्या पृष्ठ क्रमांक ११०,१११,११२, ११३,११४ वर दिलेला आहे.

या प्रश्नांची उत्तरे शोधू

1) शेती करून कुटुंबातील सर्वांचे पोट भरेनासे का झाले ?

2) माणूस स्थलांतर का करतो ?

3) कुटुंबातील सर्वात व्यक्ती मरण पावली तर आपल्या जीवनात काय फरक पडतो?

उपक्रम :

1 ) शेजारच्या पाच कुटुंबाची माहिती मिळवा 

2 ) माझा शेजारी या विषयावर दहा ओळी निबंध लिहा 

(3) पोस्टाच्या तिकिटांचा संग्रह करा

पुनर्रचित सेतू अभ्यास चौथी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास चौथी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

जाणून घेऊया

कृती २. शिक्षकांनी मुलांकडून खाली दिलेल्या संवादाचे प्रकट वाचन करून प्यावे. कृती २. वाचन घेताना पुढील मुद्दे विचारात घ्यावे समजपूर्वक वाचन करतात का पात्रांचा विचार करून वाचन करतात का, विरामचिन्हांचा वापर करून योग्य वाचत करतात का, आवाजात पर उतार दर्शवतात का इत्यादी कृती ३. मुलांच्या वाचनालया अडचणी त्रुटी आणून

आजी: “चला रे मुलांनो, लवकर झोपा आता खूप उशीर झालाय.” निशा: ए आजी. तू गोष्ट सांगितल्याशिवाय आम्ही झोपणारच नाही.” मोहित: हो, हो आजी, तू आज कोणती गोष्ट सांगणार आम्हाला?” आजी: ‘अरे देवा! तुम्ही मुलं ना. सारखा त्रास देत अगता आला. हो ना?”

4. राक्षम होऊया.

• कृती १. संवाद म्हणजे काय याविषयी मुलांशी चर्चा करावी. जास्तीत जास्त मुलांना बोलण्यास प्रवृत्त करावे. प्रोत्साहन द्यावे. संवादात दोन किंवा अधिक व्यक्ती असू शकतात, त्या व्यक्तींमधील संभाषण संवादात असते. संवादाची निर्मिती कुठेही होऊ शकते इत्यादी.

• कृती २. शिक्षकांनी मुलांच्या वाचनातले दोष त्रुटी कमी करण्यासाठी योग्य उपाययोजना करावी. उदा. संवादाचे आदर्श वाचन करून दाखवणे,

विरामचिन्हांच्या वापराविषयी सांगणे, समजपूर्वक वाचन करण्याविषयी सांगणे

इत्यादी.

+ सराव करूया

संवाद निर्मिती कुठे कुठे होत असते याविषयी शिक्षकांनी मुलांशी चर्चा करावी आणि मुलांना वाचण्यासाठी विविध संवाद तयार करावे मुलांना वाचनाचा भरपूर सराव द्या.

कल्पक होऊया

तुम्ही पाहिलेल्या कोणत्याही एका घटनेवर संवाद तयार करून त्याने

नाट्यीकरण करा.

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

कृतिपत्रिका : 24

संदर्भ : इ. 3 री पाठ 16 ज्ञानेंद्रिये

अध्ययन निष्पत्ती : विविध ज्ञानेंद्रिये वापरून त्यांच्यातील साम्य व भेदाचा वापर करून गट तयार करतात.

लक्षात घेऊया :

आजूबाजूच्या परिस्थितीची माहिती देणाऱ्या अवयवांना ज्ञानेंद्रिये म्हणतात. उदा. डोळे, कान, नाक, जीभ, त्वचा. प्रत्येक काम करताना आपण एकाच वेळी अनेक अवयव वापरत असतो. उदा. पोळ्या लाटणे. या कामात दोन्ही हातांमध्ये ताळमेळ असणे गरजेचे आहे. पोळी लाटताना आणि भाजताना डोळ्यांनी त्याकडे पाहिले जाते. पोळी बीट भाजली जातेय ना, करपत नाहीये ना, याकडे लक्ष द्यावे लागते.

या सगळ्या हालचालींमध्ये ताळमेळ नसेल तर काय होऊ शकते ?

पोळ्या गोल होणार नाहीत, पोळपाटाला चिकटू शकतात, कच्च्या राहू शकतात किंवा करपू शकतात. कोणतेही काम करताना हालचालींमध्ये ताळमेळ नसेल, तर कामात चुका किंवा घोटाळे होऊ शकतात.

सराव करूया :

प्र. 1) पुढील क्रियांमध्ये कोणकोणत्या अवयवांमध्ये ताळमेळ साधला जातोय ते सांगा.

 विषय –  परिसर अभ्यास  

अध्ययन निष्पत्ती 3.95.07. वर्तमानकालीन व भूतकाळातील वस्तू / कृती यांच्यातील भेद स्पष्ट

करतात.

मदत हवी आहे का? ₹.https://bit.ly/3pDhatu

करून पाहूयात

१. पोषाखांचे नावे सांगा.

२. आपला पोशाख कोणी तयार केला आहे ते सांगा.

३. पुरुष आणि स्त्री यांच्या पोषाखातील फरक ओळखा

आवश्यक साहित्य-

पोषाखाचे चित्र

अध्ययन अनुभव

आपण जसजसे मोठे होत असतो तसतसे आपल्या शरीराच्या अवयव मध्ये बदल होत असतो आपल्या आवडी-निवडी राहणीमानात खुप मोठ्या प्रमाणात बदल होत असतो हे बदल आणि पूर्वच बदल यात खूप मोठा फरक आहे.

०१. वयानुसार पोषाखात कसा बदल होतो ते पहा

२. आपल्या कुटुंबातील सर्व व्यक्तींच्या पोषाखातल्या फरक पहा

३. झाडांच्या रचनेवरून त्याचं वय आपल्याला काढता येते का ते शोधून पहा

४. माणसाच्या जीवन पद्धतीत कसा बदल झाला ते अनुभवा

काय समजले? वरील अध्ययन अनुभवातून तुला काय समजले १ काय शिकण्यास मिळाले ते लिहा

या प्रश्नांची उत्तरे शोधू

1. लहान बालकाचे खाद्य पदार्थ कोणते आहेत?

2. तान्हे बाळ मान कधी धरू लागते हे मोठ्या माणसांना विचारा १

3. बाळ मोठे झाल्यावर त्याला आजार होऊ नयेत म्हणून लस दिल्या जाते ही सोय अगोदर होती काय ?

पाठाखाली दिलेला स्वाध्याय सोडव

पुनर्रचित सेतू अभ्यास तिसरी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास तिसरी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

जाणून घेऊ या

● शिक्षकांनी वर्गात सोपी, सुटसुटीत आशय असणारी चित्रयुक्त गोष्टींची पुस्तके उपलब्ध करून द्यावीत.

● गोष्टींचा शनिवार या उपक्रमांतर्गत असणाऱ्या कथाही विद्यार्थ्यांना वाचनासाठी उपलब्ध करून द्याव्यात. मुलांना स्वतःला वाचन करण्याची संधी द्यावी.

> सक्षम बनू या

● शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना एखाद्या कथेचे, परिच्छेदाचे, सुस्पष्ट व अचूक उच्चारांसह वाचन करून दाखवावे. मुलांना स्वतःच्या पाठीमागे वाचन करायला सांगावे. 1) वर्गातील जे विद्यार्थी उच्चार करताना अडखळतात, किंवा मागे पडतात त्यांच्याकडून अधिक सराव करून घ्यावा.

2) एकाचवेळी कथा / परिच्छेद ऐकणे व सोबत वाचणे असा सराव मोबाईलचा उपयोग करून / प्रत्यक्ष गटात / YouTube याप्रकारच्या कृतींच्या मदतीने वाचन

करून घ्यावे.

> सराव करू या.

• शिक्षक विद्यार्थ्यांना अनुवाचन करण्याच्या विविध संधी उपलब्ध करून देतील.

1) गटात अनुवाचन

2) मोबाईलवर पुस्तकातील पाठ / कथा ऐकणे व सोबत किंवा मागे म्हणणे.

> कल्पक होऊ या.

शिक्षकांनी मुलांना आवडलेल्या गोष्टीचे वाचन करण्यास सांगावे.

 विषय –  गणित 

सोडवून पाहू….

* तुमच्या घराच्या दरवाजासाठी तोरण बनविण्यासाठी किती दोरा लागेल, अंदाज करा.

• आई, बाबां समवेत इमारत बांधकाम चालू असेल त्या ठिकाणी जाऊन मापे कशी व कोणत्या साधनाने घेतात ते पाहा व निरीक्षण कर.

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

पुनर्रचित सेतू अभ्यास दुसरी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास दुसरी – दिवस चोविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

पुनर्रचित सेतू अभ्यास आठवी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास आठवी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

A) Read following passage and choose correct answers.

Garbage is a great environmental hazard. It comes from various sources used paper, Tiffin packing’s, plastic bags, ice-cream wrappers, bottle caps, fallen leaves from trees and many more. Garbage makes the premises ugly, unkempt and breeds diseases. It also contains organic matter such as leaves which can enrich soil fertility. A compost pit can be made at a convenient location where the leaves can be placed with layers of soil and an occasional sprinkling of water. This would help decomposition to make valuable fertilizer.

Q1: Garbage originates from

(a) Used paper, Tiffin, packing’s, plastic bags and fallen leaves from trees

(b) Left over’s of food

(c) Fallen branches from trees

(d) Building materials

Q2: Fallen leaves from trees are useful because they

(a) Solve the problem of fuel wood in village households.

(b) Enrich water quality

(c) Enrich soil fertility

(d) Beautiful landscape

4. Solved Activity/ Demo: – PLASTIC IN OUR LIVES

1. Plastics on burning or heating produce toxic gases and smoke.

2. Plastic wastes littering the roadsides cause disease causing microorganisms as they choke the

drains.

3. Plastics dumped in water bodies pose a threat to aquatic life.

4. Plastics prevent the rainwater from seeping into the ground.

5. Dumping of plastics in the ground affects the plants growing in the area as they do not get enough water from the soil.

Q.I what happens when people dump plastics in the ground?

Q.2 when we burn plastic what happens?

5. Practice:-VERMICOMPOSTING

The method of preparing compost with the help of red worms is called vermicomposting. Red worms do not have teeth. They have a structure gizzard which helps them in grinding their food. A red worm can eat food equal to its own weight. After 3-4 weeks loose, soil-like material is observed which the vermicompost is. Dry it in the sun for few hours and now it can be used in fields or garden

Q.1 what is vermicomposting?

Q.2 How red worm prepare vermicompost?

6. Extension Activity/ Parallel Activity/ Reinforcement: –

RECYCLING OF PAPER

1. Let excess water drain off.

2. Remove the sheet and keep it under the sun for drying.

3. Make a wet paste of this paper by pounding it.

4. Soak the remaining water with the cloth.

5. Submerge small pieces of paper in water.

6. Spread the paste uniformly on a wire mesh frame.

7. Your recycled paper.

RECYCLING OF PAPER

1. Submerge small pieces of paper in water.

2. Make a wet paste of this paper by pounding it.

3. Spread the paste uniformly on a wire mesh frame.

4. Let excess water drain off.

5. Soak the remaining water with the cloth.

6. Remove the sheet and keep it under the sun for drying.

7. Your recycled paper.

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

 विषय –  इतिहास ना.शास्त्र 

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

 विषय –  भूगोल 

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

पुनर्रचित सेतू अभ्यास सातवी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास सातवी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

जाणून घेऊ या

• शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना एक नवीन गाणे अभिनयासह म्हणायला सांगावे. गाण्यातून उमजलेल्या अर्थावरून शिक्षकाने चित्र काढून घ्यावी आणि त्याचे सादरीकरण घ्यावे.

+ सक्षम बनू या

• कवितेच्या अर्थाबाबतीत विद्यार्थ्यांची मते जाणून घ्यावीत

पाठ्यपुस्तकातील फुलपाखरू कवितेबद्दल विद्यार्थ्यांशी संवाद साधावा व कवितेचे अभिनायासहित सादरीकरण घ्यावे.

+ सराव करू या

• कवितांना / गाण्यांना चाली लावण्याच्या स्पर्धा घ्याव्या.

कविता गायनाच्या स्पर्धा घ्याव्या.

+ कल्पक होऊ या

आवडणारा पक्षी, प्राणी किंवा इतर कोणताही आवडणारा विषय घेऊन गाणे तयार करून त्याचे सादरीकरण करण्याचा प्रयत्न करा.

• कल्पना करा की तुम्ही फुलपाखरू आहात, तर तुम्ही कुठे जाल? काय बोलाल? कुणाशी बोलाल?

संबंधित वेशभूषा करून एखादी वेगळी कविता/ गाणे गायन करण्याचा प्रयत्न करा.

 विषय –  गणित 

थोडं समजून घेऊ

विक्रीची किंमत खरेदीच्या किमतीपेक्षा जास्त असेल, तर फायदा होतो. त्याला नफा म्हणतात. 

खरेदीच्या किमतीपेक्षा कमी रक्कम विक्रीतून मिळते, तेव्हा होणान्या नुकसानाला तोटा म्हणतात. 

तोटा =खरेदी किंमत -विक्री किंमत

• नफा =विक्री किंमत- खरेदी किंमत

चला सराव करूया

रामभाऊंनी 500 किलोॉम तांदूळ 22000 रुपयांस विकत घेतला व प्रति किलोग्रॅम 48 रुपयांनी सर्व तांदूळ विकता, तर त्यांनाकिती रुपये नफा झाला ?

500 किलोग्रॅम तांदळाची खरेदीची किंमत 22000 रुपये आहे.

500 किलोग्रॅम तांदळाची विक्रीची किंमत = 500X48 24000 रुपये विक्रीची किंमत खरेदीच्या किमतीपेक्षा जास्त आहे म्हणून नफा झाला -2000

नफा =विक्री किंमत- खरेदी किंमत

=24000-22000

= 2000

या व्यवहारात रामभाऊंना 2000 रुपये नफा झाला.

सोडवून पाहू

1. दुकानदाराने एक सायकल 3000 रुपयांचा खरेदी केली व तीच सायकल 3400 रुपयांस विकली, तर त्याला किती नफा झाला? 

2. सुनंदाबाईनी 475 रुपयांना दूध खरेदी केले. त्या दुधाचे दही से 700 निकले, सरांना किती नफा झाला? 

3. दिवाळीत महिला बचतगटाने चकल्या तयार करण्यासाठी 15000 रुपयांचा कच्चा माल खरेदी केला. तयार झालेल्या | चकल्या विकून त्यांना 220.50 रुपये मिळाले, तर बचतगटाला किती नफा झाला?

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

 विषय –  इतिहास ना.शास्त्र 

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

 विषय –  भूगोल 

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.

पुनर्रचित सेतू अभ्यास सहावी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास सहावी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

कृतिपत्रिका : 23

Add text

Draw

Highlight

समजून घेऊया पदार्थ सूक्ष्म कणांचे बनलेले असतात, पदार्थाच्या अवस्था.

संदर्भ : इयत्ता पाचवी पाठ क्रमांक 24 ( पदार्थ, वस्तू आणि ऊर्जा) अध्ययन निष्पत्ती: निरीक्षणे, अनुभव, माहिती यांची सुनियोजित पद्धतीने नोंद करतात. लक्षात घेऊ या :

सांगा पाहू!

पुस्तकातील कोणताही थोडा मजकूर फळ्यावर खडूने लिहा. लिहून झाल्यावर खडूचे निरीक्षण करा.

फळ्यावर खडूने लिहिले असता फळ्याला खडूचे कण चिकटले आणि फळा पुसल्यानंतर ते कण फळ्यापासून मोकळे झाले, हे समजले.

लोखंड किंवा तांबे कानशीने घासतानाही लोखंडाचे, तांब्याचे कण सुटे होतात. पेन्सिल, खड्डू, कागद, लाकूड, गव्हाचे दाणे, लोखंड, तांबे, कोळसा असे सर्व पदार्थ सूक्ष्म कणांपासून बनलेले असतात.

आपल्या डोळ्यांना पदार्थांचे जे लहान कण दिसतात ते देखील अनेक सूक्ष्म कणांनी बनलेले असतात. हे कण

एवढे लहान असतात, की ते आपल्याला नुसत्या डोळ्यांनी दिसत नाहीत. एखादया पदार्थाचा आपल्याला दिसू शकेल एवढा कण तयार होण्यासाठी त्या पदार्थाचे लाखो कण एकत्र असावे लागतात.

पाणी जमिनीवर पडले, की त्याचे शिंतोडे उडतात. शिंतोडे म्हणजे पाण्याचे लहान थेंब. हे थेंबही पाण्याच्या सूक्ष्म

कणांपासून बनले असतात. त्यामुळे आपल्याला भिजायला होते, म्हणजे द्रवपदार्थही कणांचेच बनलेले असतात. डांबरगोळीचे सतत वायुरूपातील लहान कणांत रूपांतर होत असते. कपड्यांमध्ये ठेवलेल्या गोळ्यांचे लहान कण कपड्यांवर बसल्यामुळे त्यांना डांबरगोळीचा वास येतो. काही दिवसांनी या गोळ्या लहान लहान होत नाहीशा होतात. रांगोळीच्या कणांचा आकार पिठाप्रमाणे बारीक असतो. रांगोळीचे रंग लहान खड्यांच्या स्वरूपातही असतात.

पदार्थांच्या अवस्थाः

निसर्गात आढळणारे सर्व पदार्थ कणरूप असतात. सामान्यपणे प्रत्येक पदार्थ एका ठराविक अवस्थेत असतो. त्यावरुन त्या पदार्थाला स्थायू, द्रव किंवा वायू पदार्थ म्हणतात. उदाहरणार्थ, अॅल्युमिनियम, कोळसा हे स्थायू आहेत. केरोसीन, पेट्रोल हे द्रव आहेत, तर नायट्रोजन, ऑक्सिजन हे वायू आहेत. वेगवेगळ्या पदार्थांमध्ये वेगवेगळे गुणधर्म असतात. पदार्थांमध्ये कठीणपणा, पारदर्शकता, रंग, वास, चव, पाण्यात विरघळणे असे विविध गुणधर्म असतात.

 विषय –  परिसर अभ्यास  

अधिक सराव करू –

१. RF यासारखी तुम्हास माहीत असलेली सांकेतिक चिन्हे व खुणा यांचा संग्रह करा. ती नकाशात शोधा.

२. विविध सांकेतिक चिन्हे व खुणा यांचा फलक तयार करा.

३. तुमच्या घराच्या परिसराचा आराखडा काढा.

पुनर्रचित सेतू अभ्यास पाचवी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास पाचवी  – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

जाणून घेऊया

शिक्षकांनी खालीलप्रमाणे फोडी वाचण्यास द्यावी व उत्तरे शोधण्यास सांगावी,

कोई काळा काळा रंग. वस्तू कुरतडण्यास दंग

मनीमाऊ येताच पळून जातो

आणि बिळात जाऊन दडून बसतो.

+ सक्षम बनू या

ओळखा पाहू कोण ?

हिरवा, पिवळा रंग…..

आहे आंबट गोड नव माझी……

आहे क जीवनसत्व भरपूर……

गाव माझं नागपूर……..

ओळखा पाहू मी कोण ?.

शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना वरीलप्रमाणे वेगवेगळ्या प्रकारची कोडी वाचायला द्यावीत. विद्यार्थी त्यांच्या पूर्वानुभवावरून त्याचे उत्तर शोधतील. ज्या विद्यार्थ्यांना उत्तर शोधण्यास अडचण येईल त्यांना शिक्षकांनी आवश्यक तेथे मार्गदर्शन करावे.

+ सराव करूया

१) शिक्षक मुलांना इ.४ थी च्या पाठ्यपुस्तकातील पान नं ३२ वरील कोड वाचण्यास सांगतील

व त्याचे उत्तर शोधण्यास सांगा.

२) शिक्षक मुलांना खालील कोडी वाचून ओळखण्यास सांगतात.

१) काळ्या राणी उभी तलवार.

२) सगळीकडे आहे, जाणवते पण दिसत नाही.

३) दोन भाऊ शेजारी, भेट नाही संसारी.

+ कल्पक होऊ या

१) शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना २ कोडी बनविण्यास सांगावी. २) वेगवेगळ्या कोड्यांचा संग्रह बनविण्यास सांगावेत.

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

कृतिपत्रिका : 23

समजून घेऊ या : नैसर्गिक आपत्ती- अवकाळी पाऊस, पूर, भूकंप, त्सुनामी

संदर्भ : इयत्ता चौथी प्रकरण 23 नैसर्गिक आपत्ती

अध्ययन निष्पत्ती: निरीक्षणे / अनुभव / माहितीची विभिन्न प्रकारांनी नोंद ठेवतात आणि परिसरातील विविध घटनांच्या आकृतिबंधाचे अंदाज देण्यासाठी कारण व परिणाम यांच्यातील संबंध प्रस्थापित करतात. (उदा. भूकंप, पूर) लक्षात घेऊ या :

नैसर्गिक आपत्ती :

बऱ्याच वेळा काही दुर्घटना घडल्याचे आपण ऐकतो. कुठे भूकंप होतो, तर कुठे पूर येतो. कुठे त्सुनामी येते, तर कुठे अवकाळी पाऊस होतो. या दुर्घटनांमध्ये अनेक माणसे जखमी होतात. काही माणसे मृत्युमुखी पडतात. लोकांची घरे पडतात. पाळीव जनावरे मरतात. काही दुर्घटनांमध्ये शेतातल्या उभ्या पिकाचा नाश होतो. मालमत्तेचे प्रचंड नुकसान होते. लोकांचे दैनंदिन जीवन विस्कळीत होते. ते परत पहिल्यासारखे होण्यासाठी अनेक दिवस लागतात. अशा घटनांनी घाबरून जाऊ नये. त्यापेक्षा या आपत्तींना तोंड कसे द्यावे याची माहिती घेणे फायद्याचे ठरते.

अवकाळी पाऊस :

पाऊस पडण्याचा ठराविक काळ सोडून इतर वेळीही पाऊस पडतो अशा पावसाला ‘अवकाळी पाऊस’ म्हणतात. हिवाळ्यात अधूनमधून पावसाचा शिडकावा झाला तर पिकांसाठी तो फायद्याचा असतो. पण या काळात पाऊस फार जोराचा झाला, तर शेतात पाणी साचते. आंब्याचा मोहोर पण या पावसामुळे गळून किंवा कुजून जातो व आंब्याचे उत्पन्न कमी होते.

पूर :

पावसाळ्यात कधी कधी तीन-चार दिवस सतत जोराचा पाऊस पडून नदीच्या पाण्याची पातळी वाढते. त्याला आपण नदीला पूर येणे असे म्हणतो. पाऊस थांबला नाही तर पाणी वस्तीतही घुसते. पुरामुळे नदीकाठची मातीची घरे कोसळतात. गुरे आणि माणसे बुडून मरण्याची शकयता असते. पुराच्या पाण्याला ओढ फार असते. पुराच्या पाण्यात पोहणे धोक्याचे ठरते. भूकंप :

जमिनीच्या पोटात खडकांमध्ये काही हालचाली होतात. त्यामुळे अचानक खडकांच्या थरांमध्ये तरंग निर्माण होतात. काही सेकंद जमीन हादरते. त्याला भूकंप म्हणतात. त्यानंतर परत सारे शांत होते. ज्या भागात भूकंप होतो, तिथली घरे हादस्तात. घरातल्या वस्तू धडाधड पडतात. कच्ची आणि मोडकळीस आलेली घरे तर साफ कोसळतात. त्यांचे ढिगारे होतात. त्या ढिगाऱ्याखाली अडकून माणसे दगावतात. अनेक माणसे जखमी होतात. भूकंपाच्या केंद्राजवळ नुकसान जास्त होते.

भूकंपामध्ये पाळीव जनावरांचाही मृत्यू ओढवतो किंवा ती जखमी होतात. भूकंप झाला तर घाबरू नये. भूकंप काही सेकंद होतो. भूकंप होत असताना आपल्या अंगावर आसपासच्या जड वस्तू पडू शकतात. त्यामुळे माणसे दगावतात किया जखमी होतात. म्हणून भूकंप होत आहे असे लक्षात येताच खाटेखाली किंवा देवलखाली बसावे किंवा दाराच्या चौकटीत उभे राहावे. भूकंप थांबल्यानंतर रांगेने बाहेर पडून शाळेजवळ मैदानात किंवा मोकळ्या जागेत जमा व्हावे.

त्सुनामी :

ज्यावेळी भूकंपाचा उगम समुद्रात असतो, त्या वेळी भूकंपामुळे समुद्रात खूप मोठया लाटा निर्माण होतात. एक-एक लाट इमारतीइतकी उंच असते. या लाटा प्रचंड वेगाने किनाऱ्यावर येऊन धडकतात. या लाटांना त्सुनामी म्हणतात. किनाऱ्यावर माणसांची वस्ती असली आणि तिथे त्सुनामी झाली तर खूप मोठी वाताहत होते. या लाटेच्या तडाख्यात जी माणसे किंवा प्राणी सापडतात, ते त्या लाटेसमोर अगदीच हतबल असतात. लाटेच्या पाण्यात बुडून मरण्यापलीकडे ते दुसरे काहीही करू शकत नाहीत.

सराव करु याः

प्र. 1) काय करावे बरे?

अ) तुमच्या गावात पूर येणार आहे.

आ) शाळेत असताना भूकंपाचे धक्के बसत आहेत.

प्र. 2) खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

अ) अवकाळी पावसामुळे शेतीचे काय आणि कसे नुकसान होते ते तुमच्या शब्दात लिहा.

आ) त्सुनामीचा किनान्यावरील जनजीवनावर कोणते परिणाम होतो ?

“””

प्र. 3) एका नैसर्गिक आपत्तीविषयी वर्तमानपत्रात आलेली बातमी मिळवा व थोडक्यात लिहा.

 विषय –  परिसर अभ्यास  

1. आपल्या कुटूंबात कोण कोण राहतो?

2.

3. तुमच्या कुटूंबातील सर्वात वयस्कर व्यक्ती कोण आहे?

मदत हवी आहे का?

१. https://bit.ly/3utubcxi

२.https://bit.ly/3fPFEau

करून पाहूयात

1. घरातील व्यक्तींचा वयानुसार क्रम लावा.

2. तुमच्या घरातील प्रत्येक व्यक्तीसोबत तुमचे नाते व त्यांचे नाव सांगा.

आवश्यक साहित्य

• कुटुंबवृक्षाचा चार्ट

अध्ययन अनुभव

आपण आपल्या कुटुंबात जन्मतो वाढतो आई वडील आपल्या लहानाचे मोठे करतात आणि आपली काळजी घेतात. १. आपल्या कुटुंबाचा कुटुंब वृक्ष तयार करा. ३. कुटुंबातील प्रत्येक व्यक्ती कसा एकमेकांशी कसा वागतो ते निरीक्षण करा. ४. छोटे कुटुंब आणि मोठे कुटुंब यांचा शोध लावा.

२. छोटे कुटुंब म्हणजे काय ते सांगा.

काय समजले? वरील अध्ययन अनुभवातून तुला काय समजले वा काय शिकण्यास मिळाले ?

या प्रश्नांची उत्तरे शोधू 1. छोटे कुटुंब म्हणजे काय ?

2. मोठे कुटुंब म्हणजे काय ?

3. विस्तारित कुटुंब म्हणजे काय?

4. शास्त्रीय पद्धत म्हणजे काय?

पुनर्रचित सेतू अभ्यास चौथी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास चौथी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

१. मुलांना खालील बातमी वाचायला द्यावी आणि त्यावर चर्चा करावी.

फूली २ मुलांना विविध प्रश्न विचारून बातमीतून काय बोध होतो हे लोकतून काढून करावा. टीप:- मुलांच्या विश्वाशी निगडीत कोणतीही बातमी शिक्षक निवडू शकतात. प्रयत्न

+ सक्षम होऊया

कृती १- मुलांशी बातमीतील विविधते विषयी चर्चा करावी जसे शैक्षणिक बातम्या विषयक, सांस्कृतिक, राजकारण विषयी च्या बातम्या इत्यादी.

कृती २ बातम्यांचे महत्व मुलांना सांगावे. मुलांनाही व्यक्त होण्यास प्रवृत्त करावे. 

कृती ३ बातमीमध्ये कोणते महत्वाचे मुद्दे असणे आवश्यक आहे व महत्वाचे मुद्दे संक्षिप्तपणे कसे मांडले जातात ते उदाहरण देऊन स्पष्ट करावे.

सराव करूया

शिक्षकांसाठी कृती १ – शिक्षकांनी मुलांना विविध वर्तमानपत्रे, मासिके पामधील विविध विषयांवरील बातम्या वाचण्यासाठी उपलब्ध करून द्याव्या, त्यावर तुलनात्मक चर्चा। घडवून आणावी. मुलांमधील संवेदनशीलता कुतूहल जागृत करण्याचा प्रयत्न करावा. कृती : मुलांना आवश्यक ते मार्गदर्शन करून मग बातमी तयार करून घ्यावी.

+ कल्पक होऊ या

मुलानो, खाली दिलेल्या मुद्द्यांवरून आपल्या शाळेच्या स्नेहसंमेलनाची बातमी तयार

करा.

१. स्नेहसंमेलनाची तारीख,

२. ठिकाण,

३. पाहुण्यांचे नाव

४. कार्यक्रमाची थोडक्यात माहिती.

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

कृतिपत्रिका : 23

समजून घेऊ या: ज्ञानेंद्रिये व त्यांची कार्ये.

संदर्भ : इ. 3 री पाठ 16 ज्ञानेंद्रिये.

अध्ययन विष्पत्ती : विविध ज्ञानेंद्रिये वापरून त्यांच्यातील साम्य व भेदाचा वापर करून गट तयार करतात.

प्रश्न 2) खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.

1. डोळे हे ज्ञानेंद्रिय कोणकोणत्या कामासाठी उपयोगी ठरते ?

2. कान या ज्ञानेंद्रियाचा उपयोग कोणकोणत्या कामासाठी होतो ?

3. नाक हे ज्ञानेंद्रिय कोणकोणत्या कामासाठी उपयोगी ठरते ?

4. त्वचा या ज्ञानेंद्रियाचा उपयोग कोणकोणत्या कामासाठी होतो ?

5. जीभ हे ज्ञानेंद्रिय कोणकोणत्या कामासाठी उपयोगी ठरते ?

6. तुम्ही घरी असताना कोणकोणती कामे करता ? त्यासाठी कोणकोणती ज्ञानेंद्रिये वापरली जातात ?

 विषय –  परिसर अभ्यास  

अध्ययन निष्पत्ती 3.95.07. वर्तमानकालीन व भूतकाळातील वस्तू /कृती यांच्यातील भेद स्पष्ट

करतात.

मदत हवी आहे का?- १.https://bit.ly/2Tgr2sr२.https://bit.ly/3cPXXut

करून पाहूयात –

१. आपण पाणी थंड ठेवण्यासाठी पूर्वी माठ तर आता फ्रिज वापरतो. २. शेतकरी पूर्वी धान्य स्वतः काढत असे पण आता यंत्राच्या मदतीने करतो. ३. आपले आजोबा पूर्वी जे काम करत होते ते आता कोणते काम करतात ते पहा.

आवश्यक साहित्य- व्यवसायिकाचे चित्र

अध्ययन अनुभव –

• आपल्या वेगवेगळ्या गरजा विविध व्यावसायिकांच्या मदतीने पूर्ण उद्या आता त्यांच्या काम करण्याच्या पद्धतीत खूप मोठा बदल झालेला आहे. १. मातीपासून मूर्ती कशी घडतो हे काळजीपूर्वक पहा. २. मोती व्यवसाय सुधारित झाला आहे काय ते सांगा. ३. माणसाच्या आहारात काही बद्दल झाला आहे का हे मोठ्या व्यक्तींना विचारा १४. शेतीला पूरक असणारे कोणकोणते व्यवसाय आहेत ते पहा

अधिक माहिती येथून मिळेल दीक्षा APP लिंक १. https://bit.ly/3yKDrow h

या प्रश्नांची उत्तरे शोधू

1 कुंभार पूर्वी साहित्य म्हणून कोणत्या वस्तू वापरत असे ?

2. पूर्वी माणूस जमीन खणून त्यातील कंदमुळं खात असे आता तो ते खातो काय ?

3. गावात आजही कोणते परंपरागत व्यवसाय सुरू आहेत ?

पुनर्रचित सेतू अभ्यास तिसरी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

पुनर्रचित सेतू अभ्यास तिसरी – दिवस तेविसावा | Bridge Course 2022-23

 विषय – मराठी   

सदर सेतू अभ्यास हा वरील विषयाचा असून खाली दिलेले प्रश्न आपल्या वहीत लिहून त्याची उत्तरे वहीत  लिहावीत. व आजच्या दिवसाचा  सेतू अभ्यास पूर्ण करावा. हा सेतू अभ्यास पूर्ण करताना आपल्याला काही अडचणी आल्यास आपण आपल्या वर्ग शिक्षक व पालकांची मदत घेऊ शकता.       

 विषय –  गणित 

 विषय –  इंग्रजी 

विषय -विज्ञान / परिसर अभ्यास भाग 1

या विषयाचा अभ्यास पूर्ण झाला आहे.